Smoczy jeździec

Tytuł: „Eragon” 

Autor: Christopher Paolini

Tłumaczenie: opracowanie zbiorowe

Wydawnictwo: Mag

Liczba stron: 496

Recenzentka: Kamila

„Eragon” to książka napisana przez Christophera Paoliniego w 2002 roku, w Polsce wydana w 2005. Reprezentuje mój ulubiony gatunek fantasy, który pozwala na przeniesienie się do innego świata, ograniczanego tylko przez wyobraźnię autora oraz czytelnika (podczas kreowania swojej wizji opisywanego świata i wydarzeń). Paolini, amerykański pisarz włoskiego pochodzenia, napisał swoje debiutanckie dzieło, właśnie „Eragona”, mając 19 lat. Powieść została wydana i rozreklamowana przez wydawnictwo jego rodziców, co negatywnie odbiło się na opinii krytyków, zwłaszcza po przycichnięciu pierwszych zachwytów nad debiutem. Recenzenci zarzucili młodemu pisarzowi brak głębi charakterów postaci i nowatorskości oraz przewidywalność akcji. Czy rzeczywiście książka jest tak nieudolna, a sukces osiągnęła dzięki reklamie?

Paolini przedstawia nam krainę Alagaesia, rządzoną przez Galbatorixa, króla-tyrana, dotąd niepokonanego. Przeciw jego rządom buntują się Vardeni (z języka elfów varden- strażnik), ukrywający się w górach. Król jest także ostatnim Smoczym Jeźdźcem. On i jego wspólnicy zdradzili swój zakon, a pozostali zbuntowani Jeźdżcy zginęli z rąk walczących o wolność Vardenów. Jednak tyrana na tronie może pokonać jedynie inny Smoczy Jeździec, i to właśnie jego historię opisuje książka. Tytułowy Eragon, zwykły chłopak mieszkający w górskiej wiosce, podczas polowania odnajduje niebieski kamień, z którego wykluwa się smok, wyznaczając go na swojego Jeźdźca. Młodzieniec nie dostrzega powagi sytuacji i nie wie, jak stał się ważny.

Tymczasem do wioski przybywają Ra'zakowie, starożytne humanoidalne istoty, które król zmusił do służby. Zabijają przybranego ojca chłopca i rozpoczynają pościg za Eragonem, wspieranym przez byłego wioskowego bajarza, okazującego się wybitnie uzdolnionym wojownikiem i Smoczym Jeźdźcem. Do tego momentu opowieść brzmi standardowo, nie widać wykorzystania potencjału drzemiącego w młodym umyśle uzdolnionego pisarza. Lecz z czasem widzimy, że dzieje Eragona nie są ciągiem przypadkowych zdarzeń, bo w wielu fragmentach został zachowany ciąg przyczynowo-skutkowy. Chłopiec zmienia się w mężczyznę z jednego tylko powodu – by przeżyć. Dorasta, gdyż od tego zależy jego przetrwanie. Dorasta, by sprostać wymaganiom stawianym mu przez jego kolejnych nauczycieli.

Christopher Paolini zawarł w książce bardzo duży pierwiastek ludzki. Każdy czyn Eragona po tym, jak został Smoczym Jeźdźcem, każda decyzja polityczna lub militarna mają odbicie w życiu mieszkańców Alagaesii, którzy jako społeczeństwo są różni. Przykład: Galbatorix po usłyszeniu plotek o nowym Jeźdźcu, będącym zagrożeniem dla jego władzy, zarządza przymusowy nabór do wojska, by zająć się Vardenami, nim Eragon stanie się potężny. Prosty zabieg, rozstrzygnięcie losów szarych ludzi – lecz tak rzadko widzimy ich pośredni wpływ na fabułę książki.

Jak każdą krainę fantasy, Alagaesię zamieszkują inne rasy niż tylko ludzka. Elfy, podobne do tolkienowskich, są długowieczne, wyniosłe, aroganckie i odizolowane od zwyczajnego świata. Są też potężne i gotowe walczyć z tyranem, zwłaszcza gdy szanse na pokonanie go będą duże. Urgale przypominają orków. To proste, kierujące się prawem silniejszego istoty, walczące o przetrwanie w trudnym środowisku, rozwijające własną kulturę. Początkowo urgale są wrogo nastawieni do ludzi, poznajemy ich jako zwolenników króla. Z czasem przyłączają się do walki z królem, gdyż widzą w nim zło. Paolini kreuje obraz Eragona na walczącego ze swoimi uprzedzeniami, zmieniającego swoje zdanie o innej rasie. Bo inny nie znaczy gorszy.

Reasumując: „Eragon” jako debiutancka książka fantasy jest dziełem rozbudowanym, a wszelkie niedociągnięcia czy błędy autor koryguje w następnych tomach cyklu „Dziedzictwo”, którego otwarciem jest „Eragon”.

Copyright © 2013 Kamila